Cao quy bản Đại Việt

Theo y học cổ truyền, cao quy bản (龟板胶 – Gui Jiao Jiao – Glue of Tortoise Plastron) được xem là một vị thuốc quý với nhiều tác dụng tuyệt vời. Thành phần chính của cao quy bản là yếm rùa, chứa nhiều dưỡng chất giúp bồi bổ thận khí, tăng cường sinh lực cho nam giới.

Giới thiệu chung về cao quy bản

Cao quy bản là gì?

Cao quy bản, hay còn gọi là cao rùa, là một sản phẩm được chế biến từ yếm rùa. Trong y học cổ truyền, yếm rùa (quy bản) được xem là một vị thuốc quý, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Cao quy bản được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc để bồi bổ cơ thể, tăng cường sinh lực và điều trị một số bệnh lý.

Nguồn gốc và thành phần

• Nguồn gốc: Cao quy bản được chế biến từ yếm của các loài rùa như rùa núi, rùa nước. Yếm rùa được thu hoạch, làm sạch, phơi khô và sau đó nấu cùng các vị thuốc khác để tạo thành cao.
• Thành phần: Thành phần chính của cao quy bản là các chất collagen, protein, khoáng chất và các hợp chất hữu cơ có hoạt tính sinh học.

Thành phần hóa học

Trong quy bản có chứa một số thành phần như chất keo, chất béo và muối canxi. Nếu đem thủy phân quy bản sẽ có được các chất sau:

• Glycocole 19.36%
• Alanin 2.95%
• Leuxin 3.6%
• Ttyrosin 13.59%
• Xystin 5.19%
• Axit glutamic
• Histidin
• Lysin
• Acginin
• Tryptophan không có (Bio Ilinlie. 783).

Cách chế biến cao quy bản

Rùa đem nấu cao thường là rùa núi, sống hoang ở vùng núi nơi có nhiệt độ ẩm thấp, thức ăn của chúng chủ yếu là các loài động vật không xương. Bộ phận dùng để nấu cao là yếm rùa (quy bản). Yếm rùa có 2 cách dùng là tẩm giấm nướng vàng hoặc đem nấu thành cao. Tuy nhiên, cao quy bản thường được dùng hơn, tác dụng cũng tốt hơn. Dưới đây là phương pháp chế biến cao quy bản:

Chuẩn bị

Rùa sau khi bắt được, đập chết rùa rồi bóc lấy yếm, cạo bỏ hết phần thịt thừa còn dính trên yếm, rửa nhiều lần bằng nước sạch sau đó đem phơi hoặc sấy khô sẽ thu được huyết bản. Huyết bản có bề mặt trơn bóng, không có vết da bị lóc, đây là quy bản loại tốt.

Nếu cho rùa vào nồi nước sôi cho đến khi chết rồi mới bóc yếm thì thu được thang bản, loại này có màu sẫm hơn huyết bản, có vết da bị lóc, đây được coi là quy bản loại trung bình.

Cách tiến hành

Yếm rùa đem ngâm cùng với nước, để trên bếp đun sôi trong vài giờ, một số nơi nhân dân thường ngâm cùng với nước phèn 5% hoặc ngâm với nước tro bếp.

Vớt ra, cạo bỏ lớp thịt và gân còn sót lại, dùng để rượu để tẩy.

Đập quy bản thành từng mảnh nhỏ, nấu với 3 lần nước, mỗi lần nấu trong một ngày một đêm.

Lọc bỏ bã.

Dùng nước lọc để cô thành cao, tiến hành đổ khuôn để thu được cao quy bản.

Một số nơi còn nấu yếm rùa cùng với gạc của con hươu hoặc con nai để thu được quy lộc nhị tiên cao hoặc nấu yếm rùa với mai ba ba để được nhị giáp cao cũng cho tác dụng rất tốt. Bên cạnh đó, yếm rùa có thể phối hợp với nhiều vị thuốc khác có nguồn gốc từ dược liệu như Đảng Sâm, Khởi tử tùy thuộc vào mục đích sử dụng.

Công dụng của cao quy bản

Y học hiện đại

Cao quy bản có tác dụng nâng ngưỡng đau đã được thử nghiệm trên chuột cống. Thuốc có công dụng gây mô hình âm hư thể cường giáp, độ dính huyết tương giảm rõ. Ngoài ra dược liệu này còn có tác dụng điều chỉnh 2 chiều hiệu suất tổng hợp DNA. Nó còn có tác dụng làm tăng số lượng tế bào máu và ức chế chức năng thực bào của hệ thống lưới nội mô.

Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, cao quy bản có nhiều tác dụng quý như:

• Bổ thận tráng dương: Giúp tăng cường chức năng thận, cải thiện các triệu chứng như mệt mỏi, đau lưng, yếu sinh lý ở nam giới.
• Tư âm dưỡng huyết: Bổ sung âm huyết, giúp da dẻ hồng hào, giảm các triệu chứng khô miệng, táo bón.
• Cường gân cốt: Tốt cho xương khớp, giảm đau nhức xương khớp, đặc biệt là ở người cao tuổi.
• Chữa ho, long đờm: Hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp như ho, viêm họng.

Cách sử dụng cao quy bản

Cao quy bản có thể được sử dụng bằng nhiều cách khác nhau giống như phần lớn các loại cao động vật, cao dược liệu khác như:

• Pha nước uống: Hòa tan một lượng nhỏ cao quy bản vào nước ấm và uống.
• Ngâm rượu: Ngâm cao quy bản với rượu để tạo thành rượu thuốc.
• Dùng ngoài: Dùng cao quy bản để xoa bóp, đắp lên vùng da bị đau nhức.

Liều dùng cao quy bản

Đối với cao quy bản: Khi dùng mới đem cắt thành từng miếng nhỏ, có thể ăn cùng với cháo hoặc cùng với mật ong, liều dùng là 10-20g một ngày, chia làm 3 lần, dùng liên tục trong vòng 1 tháng để có hiệu quả tốt nhất.

Đối với quy lộc nhị tiên cao (cao yếm rùa nấu với gạc hươu/nai): Đem ngâm với rượu và mật ong, mỗi ngày uống vài chén.

Đối với nhị giáo cao (cao yếm rùa nấu với yếm ba ba): Hòa loãng với nước cơm hâm nóng, liều dùng mỗi ngày là 6-10g.

Lưu ý khi sử dụng cao quy bản