1. Cây mãng cầu xiêm là gì?
Cây mãng cầu xiêm (Annona muricata) là một loại cây thường xanh nhỏ được tìm thấy trong các khu rừng nhiệt đới của Nam Mỹ, Châu Phi và Đông Nam Á. Tại Việt Nam, nó thường được gọi là câu mãng cầu xiêm. Cây cho ra quả hình trái tim, có thể ăn được, được dùng để chế biến kẹo, xi-rô và các món ngon khác.
Tuy vậy, nó không chỉ là một “món quà ngọt ngào”. Cây mãng cầu xiêm cũng có đặc tính chống vi khuẩn và chống oxy hóa. Điều này đã khiến một số nhà khoa học tìm hiểu về cây mãng cầu xiêm như một lựa chọn điều trị tiềm năng cho một loạt bệnh nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư.
Mặc dù một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm chỉ ra rằng, cây mãng cầu xiêm có thể có đặc tính chống ung thư nhưng không có bất kỳ bằng chứng lâm sàng nào cho thấy cây mãng cầu xiêm có thể điều trị hoặc ngăn ngừa ung thư ở người.
2. Các nghiên cứu nói về công dụng của mãng cầu xiêm
Các nghiên cứu khác nhau đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ cây mãng cầu xiêm có ảnh hưởng đến các dòng tế bào của nhiều loại bệnh ung thư. Nghiên cứu này mới chỉ được thực hiện trong phòng thí nghiệm (trong ống nghiệm) và trên động vật.
Mặc dù có một số thành công nhưng vẫn chưa rõ cách thức hoạt động của chiết xuất cây mãng cầu xiêm. Mặc dù có hứa hẹn nhưng những nghiên cứu này không nên được coi là lời khẳng định rằng, cây mãng cầu xiêm có thể điều trị ung thư ở người. Bởi không có bằng chứng cho thấy nó có thể làm như vậy.
Quả, lá, vỏ, hạt và rễ của cây có chứa hơn 100 acetogenin. Đây là những hợp chất tự nhiên có đặc tính chống khối u. Các nhà khoa học vẫn cần xác định các thành phần hoạt tính trong từng bộ phận của cây. Nồng độ của các thành phần cũng có thể thay đổi từ cây này sang cây khác, tùy thuộc vào đất mà nó được trồng trọt.
Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, chiết xuất từ cây mãng cầu xiêm có thể tiêu diệt một số tế bào ung thư vú có khả năng kháng một số loại thuốc hóa trị.Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy, chiết xuất thô từ lá cây mãng cầu xiêm có tác dụng chống ung thư trên dòng tế bào ung thư vú. Các nhà nghiên cứu gọi nó là một “ứng cử viên đầy hứa hẹn” cho việc điều trị ung thư vú và nói rằng nó cần được đánh giá thêm. Họ cũng lưu ý rằng, hiệu lực và hoạt động chống ung thư của cây mãng cầu xiêm có thể khác nhau tùy theo nơi nó được trồng.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các dòng tế bào ung thư cho một nghiên cứu năm 2012 về chiết xuất cây mãng cầu xiêm. Họ phát hiện ra rằng nó ức chế sự phát triển của khối u và sự di căn của các tế bào ung thư tuyến tụy .
Chiết xuất lá cây mãng cầu xiêm có thể ức chế sự phát triển của các khối u ung thư tuyến tiền liệt. Trong các nghiên cứu liên quan đến các dòng tế bào và chuột, chiết xuất nước từ lá cây mãng cầu xiêm đã được chứng minh là làm giảm kích thước các bộ phận giả của chuột.Một nghiên cứu phát hiện ra rằng, chiết xuất ethyl acetate của lá cây mãng cầu xiêm có khả năng ức chế tế bào ung thư tuyến tiền liệt ở chuột.
Nghiên cứu cho thấy sự ức chế đáng kể các tế bào ung thư ruột kết với việc sử dụng chiết xuất lá cây mãng cầu xiêm.Một nghiên cứu năm 2017 đã sử dụng chiết xuất cây mãng cầu xiêm chống lại một dòng tế bào ung thư ruột kết. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, nó có thể có tác dụng chống ung thư. Họ lưu ý rằng, cần phải nghiên cứu thêm để xác định phần nào của lá tạo ra hiệu ứng này.
Đã có những nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy chiết xuất từ cây mãng cầu xiêm có thể tiêu diệt một số loại tế bào ung thư gan kháng hóa chất .
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, cây mãng cầu xiêm có thể ức chế sự phát triển của các khối u phổi .
Lá mãng cầu xiêm có đặc tính chống viêm mạnh mẽ. Bên cạnh đó, lá mãng cầu còn có công dụng trong việc điều trị viêm khớp, viêm bàng quang, giảm đau và tăng tốc độ chữa lành vết thương một cách tự nhiên. Nghiền nát lá mãng cầu tươi rồi đắp trực tiếp lên da sẽ giúp cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp hiệu quả.
Uống trà lá mãng cầu xiêm trước khi ngủ giúp mang lại giấc ngủ sâu và ngon hơn. Không chỉ vậy, trà còn có công dụng làm dịu dây thần kinh cũng như giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi. Đun sôi lá mãng cầu khô rồi lọc lấy nước và sử dụng. Duy trì đều đặn 3-4 tuần sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.
Lá mãng cầu xiêm có khả năng sản sinh hormone insulin và chuyển hóa glucose thành năng lượng. Nhờ đó, lá mãng cầu xiêm giúp kiểm soát lượng đường trong máu cũng như ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường như mỡ trong máu, huyết áp cao, béo phì.
Lá mãng cầu xiêm có thể ức chế hoạt động và tiêu diệt các loại khuẩn và nấm trong miệng. Vi khuẩn và nấm là nguyên nhân chính gây ra viêm nha nhu, viêm nướu, cải thiện hơi thở và các bệnh liên quan đến răng miệng.
Mãng cầu xiêm làm giảm sự sản xuất a xít uric, nguyên nhân chính gây ra bệnh gút.
Eczema là một trạng thái viêm lớp nông của da cấp tính hay mạn tính, tiến triển từng đợt hay tái phát, lâm sàng biểu hiện bằng đám mảng đỏ da, mụn nước và ngứa. Để giảm tình trạng này, bạn hãy nghiền thật nát lá mãng cầu rồi đắp trực tiếp lên các vết chàm và uống trà lá mãng cầu có thể ngăn ngừa bệnh tái phát.
Lá mãng cầu xiêm có khả năng giảm đau, chống viêm do thấp khớp khá hiệu quả. Để thực hiện, bạn cần nghiền thật nát lá mãng cầu rồi nhanh chóng đắp vào vị trí khớp bị đau trên cơ thể. Thực hiện 2 lần một ngày để cảm nhận kết quả.
Bất kỳ chất ức chế tế bào ung thư nào cũng đều hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Không chỉ hỗ trợ điều trị ung thư, mãng cầu xiêm cũng bảo vệ hệ thông miễn dịch, là tác nhân chống lại vi khuẩn và virus.
Các hợp chất annonaceous acetogenins được tìm thấy trong mãng cầu xiêm là các a xít béo chuỗi dài có khả năng chống độc hiệu quả. Ngoài ra, trong mãng cầu xiêm có chứa vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng và vitamin B1 (thiamin) – vitamin “chống căng thẳng” vì nó giúp bạn bổ sung năng lượng cho cơ thể và tăng cường sự trao đổi chất.
Đó là hiện tượng niệu đạo, bàng quang, tiết niệu và thận bị nhiễm khuẩn. Trà lá mãng cầu có tác dụng mạnh mẽ chống lại bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu.
Một nghiên cứu tại Đại học Seville công bố, chế độ ăn uống bổ sung chiết xuất nước từ lá mãng cầu xiêm có thể ngăn ngừa các triệu chứng liên quan đến xơ cơ hóa, đặc biệt là giúp làm giảm cảm giác đau đớn.
Đau xơ cơ là căn bệnh rối loạn kéo dài gây ra các cơn đau và sự mệt mỏi, người mắc chứng đau xơ cơ thường sẽ thấy đau nhức khắp người và rối loạn chức năng khớp thái dương hàm.
Lá mãng cầu xiêm trong y học cổ truyền có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm cao nên có tác dụng chống lại các bệnh nhiễm trùng do ký sinh trùng và vi khuẩn gây ra. Người ra, những người bị tổn thương ngoài da, dùng lá mãng cầu xiêm cũng giúp vết thương mau lành.
3. Cách pha trà lá mãng cầu xiêm
Lá mãng cầu xiêm rửa sạch, phơi khô ngoài nắng. Mỗi lần uống bạn dùng khoảng 15 lá mãng cầu xiêm khô, rửa sạch rồi cho vào nấu với 1 lít nước sôi. Đun lửa nhỏ cho đến khi lượng nước giảm một nửa là tốt nhất. Trà để nguội hoặc uống khi còn ấm sẽ rất ngon.
4. Các tác dụng phụ và rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng trà mãng cầu xiêm
Các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm thường được dùng cho những người bị ung thư vú, ruột kết và tuyến tiền liệt ở một số quốc gia vùng Caribe. Tuy nhiên, điều này có một số rủi ro. Sử dụng lâu dài các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm có liên quan đến tổn thương tế bào thần kinh và các vấn đề thần kinh.
Với việc sử dụng lâu dài, bạn có thể phát triển:
- Rối loạn chuyển động.
- Bệnh lý tủy, gây ra các triệu chứng giống như bệnh Parkinson.
- Nhiễm độc gan và thận.
Cây mãng cầu xiêm cũng có thể làm tăng tác dụng của một số điều kiện và thuốc. Bạn nên tránh xa các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm nếu bạn:
- Đang mang thai.
- Bị huyết áp thấp.
- Đang sử dụng thuốc huyết áp.
- Dùng thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
- Bị bệnh gan hoặc thận.
- Có số lượng tiểu cầu thấp.
Cây mãng cầu xiêm cũng có thể liên quan đến các xét nghiệm y tế nhất định, bao gồm:
- Hình ảnh hạt nhân.
- Xét nghiệm đường huyết.
- Chỉ số huyết áp.
- Số lượng tiểu cầu.
Tiêu thụ một lượng nhỏ cây mãng cầu xiêm trong thức ăn hoặc đồ uống không có khả năng gây ra vấn đề. Tuy nhiên, nếu bạn bắt đầu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy ngừng ăn cây mãng cầu xiêm và đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Cẩn thận với bất kỳ sản phẩm không kê đơn (OTC) nào được cho là có thể chữa khỏi hoặc ngăn ngừa ung thư. Đảm bảo rằng bạn mua bất kỳ chất bổ sung chế độ ăn uống nào từ một nguồn đáng tin cậy. Hãy tham khảo ý kiến dược sĩ của bạn trước khi sử dụng chúng.
Ngay cả khi cây mãng cầu xiêm được chứng minh là có đặc tính chống ung thư ở người thì cây mãng cầu xiêm vẫn có sự biến đổi lớn dựa trên nguồn gốc của nó. Không có cách nào để biết liệu các sản phẩm OTC có chứa các hợp chất tương tự như các sản phẩm đã được thử nghiệm trong điều kiện phòng thí nghiệm hay không. Bên cạnh đó, cũng không có bất kỳ hướng dẫn nào về việc ăn bao nhiêu cây mãng cầu xiêm là an toàn.
Nếu bạn đang xem xét bổ sung điều trị ung thư bằng cây mãng cầu xiêm hoặc bất kỳ thực phẩm chức năng nào khác, hãy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa ung thư của bạn trước. Các sản phẩm tự nhiên và thảo dược cũng có thể can thiệp vào các phương pháp điều trị ung thư.
5. Kết luận
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến nghị bổ sung mãng cầu xiêm vào chế độ ăn uống như một loại thực phẩm, không phải như thuốc. Chúng không tuân theo các yêu cầu về an toàn và hiệu quả giống như các loại thuốc.
Mặc dù một số nghiên cứu nêu bật tiềm năng của cây mãng cầu xiêm nhưng nó vẫn chưa được chấp thuận để điều trị bất kỳ loại ung thư nào. Bạn không nên sử dụng nó để thay thế cho kế hoạch điều trị đã được bác sĩ phê duyệt. Nếu bạn muốn sử dụng cây mãng cầu xiêm như một liệu pháp bổ sung, hãy nói chuyện với bác sĩ ung thư của bạn.