Đau Bụng Do Lạnh Theo Quan Điểm Đông Y

Theo y học cổ truyền, đau bụng do lạnh là một chứng bệnh thường gặp, đặc biệt trong những ngày thời tiết chuyển mùa hoặc khi cơ thể tiếp xúc với lạnh quá lâu.

Vào những ngày trời lạnh, mưa rét khiến cơ thể giảm sức đề kháng, dễ nhiễm lạnh, thường gây ra một số bệnh như cảm lạnh, đau bụng do lạnh,… nhất là người mới ốm dậy, người bị suy nhược cơ thể, phụ nữ sau sinh.

Nguyên nhân đau bụng do lạnh

• Hàn tà xâm nhập: Khi thời tiết lạnh giá, hàn khí dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua các lỗ chân lông, gây ứ trệ khí huyết, đặc biệt là ở vùng bụng. Điều này dẫn đến các cơn co thắt ruột, gây đau.
• Dương khí suy yếu: Trong điều kiện lạnh, dương khí (năng lượng ấm) trong cơ thể bị suy giảm, không đủ sức để chống lại hàn khí, khiến cơ thể dễ bị cảm lạnh và các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
• Tỳ vị hư hàn: Tỳ vị là hai tạng quan trọng trong việc vận hóa thức ăn và chuyển hóa thành tinh khí nuôi cơ thể. Khi tỳ vị hư hàn, chức năng vận hóa kém, thức ăn khó tiêu, gây đầy bụng, chướng bụng và đau.

Triệu chứng đau bụng do lạnh

Các triệu chứng thường gặp khi bị đau bụng do lạnh bao gồm:

• Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn: Cơn đau thường xuất hiện ở vùng bụng dưới, có thể lan tỏa ra xung quanh rốn.
• Bụng lạnh: Khi sờ vào bụng, người bệnh cảm thấy lạnh, có cảm giác co rút.
• Tiêu chảy: Do hàn khí gây co thắt ruột, thức ăn khó tiêu, dẫn đến tiêu chảy.
• Đầy bụng, chướng bụng: Do thức ăn khó tiêu, khí trệ.
• Buồn nôn, nôn mửa: Đặc biệt khi ăn đồ lạnh hoặc uống nước lạnh.
• Sợ lạnh: Cơ thể luôn cảm thấy lạnh, thích ở nơi ấm áp.
• Mệt mỏi, chán ăn: Do cơ thể suy nhược.

Điều trị đau bụng do lạnh

Để điều trị đau bụng do lạnh, Đông y thường sử dụng các phương pháp sau:

• Châm cứu: Giúp thông kinh hoạt lạc, điều hòa khí huyết, giảm đau.
• Xoa bóp: Giúp giảm đau, thư giãn cơ bắp, tăng cường tuần hoàn máu.
• Thuốc Đông y: Sử dụng các bài thuốc có tác dụng ôn trung tán hàn, kiện tỳ vị, như gừng, quế, hồi, đinh hương,…

Phòng ngừa

Để phòng ngừa đau bụng do lạnh, bạn nên:

• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt là vùng bụng, khi thời tiết lạnh.
• Ăn uống điều độ: Tránh ăn quá lạnh, quá nhiều đồ sống, đồ chua.
• Tập thể dục đều đặn: Giúp tăng cường sức đề kháng.
• Sinh hoạt điều độ: Tránh thức khuya, căng thẳng.

Bài thuốc Nam đơn giản trị đau bụng do lạnh

Bài 1: Lá lốt tươi 20g, rửa sạch, đun với 300ml nước còn 100ml. Uống trong ngày khi thuốc còn ấm, nên uống trước bữa ăn tối. Dùng liên tục 2 – 3 ngày

Bài 2: Củ riềng 200g, hậu phác 80g, quế 120g, sấy khô. Sắc uống mỗi lần 12g với 200ml nước, còn 50ml uống trong ngày. Dùng trong 3 ngày. Hoặc: Củ riềng 8g, đại táo 5g. Sắc với 300ml còn 100ml, chia 2 – 3 lần uống trong ngày. Uống 3 – 4 ngày.

Bài 3: Củ sả, lá tía tô, hoắc hương, mỗi thứ 12g; gừng khô 8g (hoặc gừng tươi 12g), nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần uống ấm trước bữa ăn.

Bài 4: Gừng tươi 50g – 80g rửa sạch, cắt mỏng, sao chín vàng, giã nát, hòa với một cốc nhỏ nước sôi, uống ấm từng ngụm nhỏ. Có thể hòa với một ít mật ong hoặc đường để uống.

Bài 5: Thịt chó 250g, gạo lức 100g, gia vị vừa đủ. Cách làm: Thịt chó rửa sạch cắt nhỏ, gạo vo sạch, nấu cùng thịt chó. Khi cháo chín cho gia vị vào muối, đun sôi một lúc là được. Ngày ăn 1 lần.

Bài 6: Cá diếc 250g, đậu đỏ 50g, gạo lức 100g, gừng, hành, rượu, muối vừa đủ. Cá rửa sạch cắt miếng, cho vào nồi, cho nước và các gia vị, nấu nhừ lọc lấy nước, bỏ xương. Cho đậu đỏ (đã ngâm nước 4 giờ) và gạo vào, nước vừa đủ, đun nhỏ lửa đến khi gạo nở cho bột ngọt vào là được. Ăn trong ngày.

Bài 7: Hạt tiêu 2g, gừng khô tán bột 3g. Đem hòa với nước cơm nóng để uống vào lúc đói bụng.

Bài 8: Ngải cứu tươi 100g, thịt thăn lợn 100g. Cách làm: Ngải cứu rửa sạch, thịt nạc lợn băm nhỏ, xào qua, cho gia vị vừa đủ, cho khoảng 1 bát nước, đun sôi cho rau ngải cứu vào. Canh sôi khoảng 5 phút bắc ra ăn ngay hoặc có thể dùng làm canh ăn với cơm. Dùng liên tục trong 2 – 3 ngày.

Bài 9: Dùng 3 lá trầu không nhai nuốt nước. Đồng thời lấy 3 – 4 lá trầu hơ nóng cho héo mềm đắp lên rốn, băng giữ lại. Ngày làm 2 – 3 lần.

Người bệnh cần lưu ý, luôn giữ ấm vùng bụng, nhất là khi đi ra ngoài trời, tránh ăn các thức ăn sống, lạnh như nghêu, sò, ốc, hến, rau sống, thức ăn để nguội qua đêm…

Dominoshop sưu tầm và tổng hợp