Beta-glucan và tác dụng với sức khỏe con người

Beta-Glucan là chuỗi của các liên phân tử đường (D-glucose), tạo nên bởi liên kết loại Beta-glycoside. Cấu trúc phổ biến nhất của Beta-glucan đó là chứa các đơn nguyên D-glucose với các liên kết ở vị trí 1,3 và liên kết ở vị trí 1,6. Các loại này tạo thành Beta-glucan (1,3/1,6). Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng Beta-glucan (1,3/1,6) có hoạt tính sinh học cao hơn dạng Beta-glucan (1,3/1,4) và các nghiên cứu chỉ tập trung đánh giá tác dụng tăng cường miễn dịch được thực hiện trên dạng cấu trúc Beta –glucan (1,3/1,6)

Nguồn gốc của Beta-Glucan

Một trong những nguồn phổ biến chứa Beta-glucan trong tự nhiên là các tế bào nấm men và nấm y học. Nguyên liệu chủ yếu được tách chiết từ thành tế bào nấm men (Saccharomyces cerevisiae) có hàm lượng Beta-glucan (1,3/1,6) rất cao.

Ngoài nấm men thì vỏ cám của các loại hạt như yến mạch, lúa mạch, lúa mạch đen, lúa mì cũng có chứa Beta-glucan. Nhưng chủ yếu ở dạng (1,3/1,4).

Tảo biển, nấm linh chi, một số các nấm khác cũng có chứa Betaglucan.

Tác dụng của Beta-glucan

1. Tác dụng lên Hệ miễn dịch

Các thuộc tính tác dụng lên miễn dịch của Beta-glucan đã được công nhận trong nhiều thập kỷ. β-glucans có thể hoạt động trên nhiều thụ thể màng tế bào miễn dịch. Nó có thể hoạt động đơn lẻ hoặc kết hợp với các phân tử khác bao gồm các đại thực bào, bạch cầu trung tính, monocytes, các tế bào giết tự nhiên và các tế bào đuôi gai. Beta-glucan cũng kích hoạt một loạt các cytokine được giải phóng, như yếu tố hoại tử khối u (TNF)-a và các loại interleukins khác nhau. Do đó, cả đáp ứng miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích nghi được tăng cường bởi các phân tử Beta-glucan.

Beta-glucan gắn với đại thực bào (Chức năng của đại thực bào là loại bỏ các thành phần hoại tử, đại thực bào thực hiện chức năng bắt giữ các đối tượng xâm nhập và điều phối các thành phần bảo vệ trong cơ thể tiêu hủy các tác nhân ngoại lai xâm nhập gây bệnh). Khi được hoạt hóa bởi Beta-glucan thì các đại thực bào sẽ hoạt động có độ nhạy cao hơn với các yếu tố xâm nhập ngoại sinh để thực hiện chức năng miễn dịch. Đại thực bào sau đó truyền dữ liệu sự hiện diện của yếu tố xâm nhập với những thành phần khác thuộc hệ thống miễn dịch để tham gia vào cuộc chiến chống lại các tác nhân xâm nhập. Tế bào lympho B sử dụng các tín hiệu được truyền từ Đại thực bào để sản xuất kháng thể và những tế bào chống lại sự xâm nhập ngoại lai. Các kháng thể gắn các tác nhân xâm nhập tạo thành khối và được các đại thực bào nuốt và phá hủy các tác nhân ngoại lai đó.

Beta-glucan bị chiếm bởi các đại thực bào thông qua thụ thể Dectin-1 có hoặc không có TLR-2/6. Các phân tử Beta-glucan lớn sau đó được phân mảnh thành các mảnh Beta-glucan nhỏ hơn trong các đại thực bào. Chúng được đưa vào hệ thống tủy và hệ thống nội mạc mạch và sau đó được giải phóng. Những mảnh Beta-glucan nhỏ này cuối cùng được hấp thu bởi các bạch cầu hạt, bạch cầu đơn nhân hoặc đại thực bào tuần hoàn thông qua thụ thể bổ sung (CR)-3. Phản ứng miễn dịch sau đó sẽ được kích hoạt

2. Tác dụng lên Tế bào ung thư

Bản thân β-glucan không có tác dụng gây độc trực tiếp trên các tế bào ung thư được kiểm tra bao gồm ung thư, sarcoma và blastoma. Nhưng nó kích thích sự gia tăng các tế bào bạch cầu đơn bào trong ống nghiệm và có thể tạo điều kiện cho sự trưởng thành của các tế bào đuôi có nguồn gốc từ tế bào bạch cầu. Do đó, có lợi để áp dụng Beta-glucan ở trên các bệnh nhân bị bệnh bạch cầu.

Trong một nghiên cứu lâm sàng về hiệu quả miễn dịch trong thời gian ngắn sử dụng beta-glucan qua đường uống ở những bệnh nhân ung thư vú tiến triển, 23 bệnh nhân nữ mắc ung thư vú tiên triển được so sánh với 16 phụ nữ khỏe mạnh. Uống Beta-glucan (1,3/1,6) trong vòng 15 ngày. Các mẫu máu được lấy ở vào ngày đầu tiên và ngày 15 của thử nghiệm. Người ta nhận thấy rằng mặc dù số lượng tế bào máu trắng ban đầu tương đối thấp, Beta-glucan qua đường uống có thể kích thích sự tăng sinh và kích hoạt các monocytes máu ngoại vi ở bệnh nhân ung thư vú tiến triển.

3. Tác dụng Giảm mỡ máu

Beta-glucan giúp làm giảm đáng kể các cholesterol xấu (LDL) mà còn có tác dụng cải thiện đáng kể cholesterol tốt (HDL). Do vậy Beta-glucan rất tốt cho các bệnh nhân về tim mạch.

4. Tác dụng Giảm đường huyết sau ăn

Bổ sung β-glucan có thể làm giảm chỉ số đường huyết sau ăn trong khi vẫn duy trì được sự ngon miệng. Trong một phần carbohydrate 50g, mỗi gram β-glucan làm giảm đường huyết ăn ăn bằng 4 đơn vị, làm cho nó trở thành một thành phần bổ sung hữu ích để giảm tăng đường máu sau bữa ăn.