Cây nhội được biết đến là vị thuốc giúp giải độc, tiêu thũng, hoạt huyết… rất có lợi cho sức khỏe.
Cây nhội là cây gì?
Cây nhội là một loại cây gỗ lớn thường mọc ở khắp các đồi núi. Nó còn có tên gọi khác là thu phong, trọng dương mộc, cây quả cơm nguội… Tên khoa học là Bischofia javanica Blume, thuộc họ Thầu dầu Euphorbiaceae.
Cây nhội thuộc dòng cây thân gỗ, cao to, có thể cao tới hơn 20m, tán lá rộng. Chính vì vậy, chúng thường được trồng trong các thành phố để làm bóng mát. Lá cây thuộc loại lá kép có 3 lá chét hình trứng hay hình mác rộng, mép có răng cưa tù. Cây ra hoa vào tháng 2-3, ra quả vào tháng 6-8. Hoa cây nhội mọc ở kẽ lá, hoa đơn tính, nhỏ, màu lục nhạt. Quả cây nhội hình cầu, màu nâu hay hồng nhạt, vị chát, chứa 2-3 hạt màu nâu, vỏ quả trong dai.
Cây nhội không chỉ trồng để lấy bóng mát, lá của nó cũng có thể dùng để ăn và làm thuốc. Ngọn và lá non thái nhỏ và có thể xào hay nấu canh. Ngoài ra, một số nơi còn dùng lá non của cây nhội để ăn gỏi cá.
Thành phần hóa học trong cây nhội
Mỗi bộ phận của cây nhội có những thành phần hóa học khác nhau. Do đó, chúng có vai trò, chức năng khác nhau.
Lá cây nhội chứa vitamin C, glucid, protein, chất xơ và tanin…, Vỏ cây có chứa tanin, hạt cây nhội có chứa một chất dầu khô.
Cây nhội là loại cây gỗ lớn thường mọc ở khắp các đồi núi. Nó còn có tên gọi khác là thu phong, trọng dương mộc, cây quả cơm nguội… Tên khoa học của cây nhội là Bischofia javanica Blume, thuộc họ Thầu dầu Euphorbiaceae.
Cây nhội thuộc dòng cây thân gỗ, cao to, có thể cao tới hơn 20m, tán lá rộng. Vì vậy, chúng thường được trồng trong các thành phố để làm bóng mát.
Lá cây thuộc loại lá kép có 3 lá chét hình trứng hay hình mác rộng, mép có răng cưa tù. Cây ra hoa vào tháng 2-3, ra quả vào tháng 6-8. Hoa cây nhội mọc ở kẽ lá, hoa đơn tính, nhỏ, màu lục nhạt. Quả cây nhội hình cầu, màu nâu hay hồng nhạt, vị chát, chứa 2-3 hạt màu nâu, vỏ quả trong dai.
Công dụng của cây nhội
Cây nhội từ lâu được biết đến như một vị thuốc chữa bệnh. Theo đông y, cây nhội là bài thuốc có vị hơi cay, chát, tính mát, có tác dụng hành khí hoạt huyết, tiêu thũng, giải độc.
Vỏ thân, rễ cây trị các bệnh về xương khớp như phong thấp, đau xương.
Lá cây nhội có tác dụng gì? Lá cây nhội được dùng để chữa ung thư dạ dày, viêm gan virus, viêm phổi, viêm họng. Ngoài ra, lá cây còn có tác trị mụn nhọt và lở ngứa.
Bên cạnh đó, lá cây nhội còn được biết đến với công dụng làm thuốc trị viêm loét hiệu quả, đặc biệt là khả năng chữa các bệnh do trùng roi gây ra như khí hư do trùng roi âm đạo ở phụ nữ.
BSCK2 Bùi Thanh Hải, Hội Đông y Nghệ An chia sẻ, lá nhội được dùng để điều trị viêm âm đạo do roi trùng âm đạo gây nên, dưới các dạng nước sắc, bột cao và tinh thể chiết từ lá.
Ngoài những ưu điểm như diệt ký sinh trùng nhanh, không gây cương tụ, không làm rát âm đạo, tỷ lệ khỏi bệnh tương đối cao. Tuy nhiên, cao lá nhội nhược điểm là bệnh nhân phải đến cơ sở điều trị, không tự đặt thuốc để chữa ở nhà được.
Cây nhội dùng làm thuốc chữa bệnh gì?
TS.BS Nguyễn Đức Quang nêu một số bài thuốc chữa bệnh từ cây nhội:
– Chữa dị ứng do thuốc mỡ, tiếp xúc hoá chất, lở ngứa như ghẻ ruồi do tắm nước bẩn (nước ao tù): Sử dụng lá nhội 2 phần, nghể răm 1 phần, nấu nước để tắm, tắm khi còn nước còn nóng, dùng lá chà sát khắp người.
– Chữa dị ứng, mẩn ngứa, mụn nhọt: lá nhội 50g, lá cây giâu gia 50g. Giã nhỏ, trộn với ít dấm, bôi.
– Chữa viêm gan siêu vi: lá nhội tươi 60g, hợp hoan bì 15g, rau má 30g, đường phèn 15g, sắc nước uống.
– Chữa khí hư, bạch đới, viêm âm đạo, lở ngứa: lá nhội tươi 50 – 80g sắc lấy nước để uống hoặc sắc lấy nước đặc, thêm ít phèn chua hay hoà thêm 1- 2 viên Klion (Metronidazole) để ngâm rửa. Ngoài ra có thể nấu cao nhội để bôi hàng ngày.
– Chữa ỉa chảy: sử dụng 20g – 40g lá nhội khô hoặc 40 – 60g lá nhội tươi sắc lấy nước uống trong ngày
– Ngoài ra, lá nhội còn được dùng chữa lỵ, tiêu chảy với liều 40 – 60g dưới dạng nước sắc. Lá nhội phối hợp với lá dâu da, lượng bằng nhau 50g, giã nhỏ trộn với ít giấm, bôi chữa dị ứng, mẩn ngứa, mụn nhọt.
– Bột nhội có tác dụng trong việc chăm sóc da và tóc, loại bỏ tạp chất, bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn trên bề mặt da, giúp giảm mụn và giữ cho da sạch và khỏe mạnh. Ngoài ra, giúp giảm các vết thâm và sẹo trên da.
Trên đây là những tác dụng cây nhội đối với sức khoẻ. Loài cây này không chỉ đem lại bóng mát cho con người mà còn là một vị thuốc hữu hiệu.