Cao lạc tiên

Cao lạc tiên là cao dược liệu được chiết xuất từ cây lạc tiên. Đây là một vị thuốc an thần, có tác dụng trong điều trị các bệnh mất ngủ, tim hồi hộp, suy nhược thần kinh, cải thiện tình trạng lo âu, giải nhiệt, tiêu độc, lợi tiểu.

1. Một số kiến thức chung về chi lạc tiên

Chi lạc tiên là tên gọi của một chi thực vật với số lượng lên tới gần 500 loài, họ lạc tiên (khoa học thường gọi với tên Passiflora). Các loại cây thuộc chi này hầu hết thân dạng dây leo, một số thân thảo hoặc cây bụi.

Địa điểm phân bố chủ yếu của chúng là các vùng nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Trong chi này, ở nước ta phổ biến là cây lạc tiên, tên khác là dây chùm bao, dây nhãn lồng.

Thông tin chung

Tên tiếng Việt: Lạc tiên, Chùm bao, Dây nhãn lồng, Cỏ hồng tiên (Thái), Dây lưới, Mấm nêm, Mò pì, Mác quánh mon (Tày).

Tên khoa học: Passiflora foetida L.

Họ: Passifloraceae (Lạc tiên).

Công dụng: Lạc tiên có tác dụng làm thuốc an thần, gây ngủ, điều kinh, chữa suy nhược thần kinh, ho, phù thũng (Cả cây sắc uống). Lá giã đắp ngoài chữa ung nhọt, lở loét ở chân, viêm mủ da.

Mô tả Lạc tiên

Lạc tiên là một loại dây mọc leo, thân mềm, trên có rất nhiều lông mềm.

Lá mềm, mọc so le, hình tim, dài 6-10cm, rộng 5-8cm, mép lượn sóng và xẻ hơi sâu thành 3 thuỳ, đáy lá hình tim, mép lá có lông mịn, cuống lá dài 7-8cm. Đầu tua cuống thành lò xo.

Hoa đơn độc, 5 cánh màu trắng hay hơi tím nhạt, đường kính 5,5cm lá đài màu trắng phía dưới có gân xanh, dưới lá đài có 3 gân chính với những gân phụ trông như lá mà không có phiến chỉ có gân lá không thôi. Một đĩa có 2 tầng tua, mặt tua trên có màu tím trong vàng, trong cùng có lông mịn. Trụ cao có đầu tím đỏ, 5 nhị có bao phấn màu vàng gục xuống dưới.

Quả hình trứng dài 2-3cm. Mùa hoa 4- 5, mùa quả 5-7.

Phân bố, thu hoạch và chế biến

Phân bố: Cây Lạc tiên phân bố rộng rãi khắp nước Việt Nam. Từ xa xưa, Pháp đã dùng cây này làm thuốc an thần, sau đó tác dụng này mới được du nhập vào Việt Nam và được nhân dân dùng nhiều.

Thu hoạch: Lạc tiên được thu hái vào mùa xuân, hạ.

Chế biến: Có thể dùng cây tươi hoặc phơi khô để dành sắc nước uống hoặc pha rượu thuốc. Việc bào chế tiến hành như sau:

Làm sạch tất cả các bộ phận rồi dùng tươi.

Rửa sạch cây thuốc, cắt thành từng khúc ngắn vừa đủ rồi sấy, phơi khô hoặc sao vàng để dùng

Sau khi sấy khô và sao vàng, người dùng có thể tán thành bột để tiện sử dụng.

Bộ phận sử dụng của Lạc tiên

Bộ phận dùng là toàn cây Lạc tiên.

Thành phần hóa học

Lạc tiên chứa pachypodol-4’, 7-O-dimethyl-apigenin, ermanin-4’, 7-O-dimethyl-naringenin, 3,5-dihydroxy-4,7-dimethyloxyflavanon, chrysoerpol, 2”-xylosylvitexin, vitexin.

Hàm lượng flavonoid toàn phần là 0,074%.

Ngoài ra, cây còn chứa alcaloid 0,033%, trong đó có harman.

Tác dụng của Lạc tiên

Theo y học cổ truyền

Tính vị, quy kinh: Cam, vi khổ, lương. Vào các kinh tâm, can.

Toàn cây có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy.

Quả có vị ngọt, tính bình mùi thơm, tác dụng nhuận tràng, chỉ thống.

Theo y học hiện đại

Cây lạc tiên có tác dụng an thần, gây ngủ

Lạc tiên có chứa thành phần alcaloid, thành phần này có tác dụng làm giảm hoạt động của động vật thí nghiệm khi chúng được kích thích bởi cafein và kéo dài thời gian gây ngủ của hexobarbital.

Chế phẩm có chứa lạc tiên (thành phần gồm lạc tiên, vông nem, lá sen, thảo quyết minh, hạt tơ hồng, lá dâu, hạt keo giậu, sâm đại hành) được chứng minh rằng:

Tác dụng an thần ở động vật đã dùng cafein.

Gây hạ huyết áp và kích thích hô hấp của động vật thí nghiệm.

Ngủ ngon.

Liều lượng và cách dùng Lạc tiên

Liều dùng an thần, chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh: 20g đến 40g một ngày, dạng thuốc sắc, cao lỏng, siro, rượu thuốc, nên uống trước khi đi ngủ.

Chúng có đặc tính dạng thân leo, mềm, có đốt với lông được phân bố thưa thớt. lá của chúng màu xanh sẫm, dáng phình to ở đuôi và thon nhọn dần về phía đầu. Kẽ lá là nơi những bông hoa mọc ra. Cánh hoa chủ yếu mang màu trắng nhưng gần về phía nhụy lại phớt tím nhạt và có tua lông bao quanh.

Quả của chúng có cấu tạo hình tròn, khi còn non thì mang màu xanh và chuyển vàng khi chín. Bên trong lớp vỏ mỏng của quả là dịch quả và nhiều hạt nhỏ.

Khí hậu nước ta rất thuận lợi cho sự phát triển của chi này nên có thể dễ dàng bắt gặp chúng tại ven sông, suối, trong các bụi rậm ở vườn nhà.

2. Cao lạc tiên có những lợi ích gì?

Chi lạc tiên từ lâu đã được biết tới và sử dụng như một loại dược liệu, cả ở trạng thái khô và tươi. Đối với những cây tươi, sau khi thu hái có thể sử dụng ngay, song lại không bảo quản được lâu. Trong khi đó, dạng khô lại bảo quản được lâu, dễ vận chuyển và theo các chuyên gia, dù trạng thái khô hay tươi thì những lợi ích của chúng không bị biến đổi. Ngày nay, với điều kiện kinh tế và công nghệ phát triển, nhiều các hợp tác xã đã thu hái cây lạc tiên về để chiết xuất cao lạc tiên từ cây lạc tiên rất tiện dụng, có thể bảo quản lâu dài và có thế dễ dàng mang theo nếu đi xa.

Cụ thể là nói tới các thành phần có lợi trong chi lạc tiên, không thể không kể tới dẫn xuất harmin, harman,… của alkaloid, saponin, saponaretin cùng nhiều khoáng chất, vitamin khác nữa.

Khi nói tới loại cây này, một số lợi ích thường được biết tới bao gồm:

Cải thiện tình trạng mất ngủ, nhất là với những người mất ngủ lâu ngày. Sở dĩ có được điều này là do thành phần alcaloid có trong chúng. Đây là chất có tác dụng ức chế sự hoạt động của cafein, từ đó, khiến cho thần kinh được thư giãn, giảm stress và an thần. Bởi vậy, người bệnh có thể ngủ sâu, ngon hơn.

Do mang vị ngọt, lại có tính bình nên chúng còn được ghi nhận ở vai trò thanh nhiệt, giải độc, tốt cho người bị mụn nhọt.

Chất flavonoid có vai trò thúc đẩy lưu thông máu nên có thể giúp cho huyết áp, nhịp tim được ổn định.

Có thể ức chế các cơn co thắt, giúp giãn các cơ trơn nên còn được ứng dụng trong điều trị đau tử cung.

Các hợp chất có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn trong thành phần của chúng có thể mang lại tác dụng tốt trong cải thiện đau xương khớp hay nâng cao sức khỏe của các bộ phận gan, thận,…

3. Một số bài thuốc trị bệnh có sử dụng cao lạc tiên

Cao lạc tiên hiện nay không chỉ được sử dụng trực tiếp trong trị bệnh mà việc chiết xuất các thành phần có lợi của chúng để bào chế thuốc cũng được quan tâm.

Một số bài thuốc từ lạc tiên thường gặp, phổ biến như:

Chữa suy nhược thần kinh và mất ngủ

Với những người đang trong tình trạng này, có thể sử dụng cây theo hai cách như sau:

Dùng để nấu canh: Bạn chọn lạc tiên tươi rồi rửa sạch. Sau khi ngâm với nước muối loãng để có thể loại bỏ các tạp chất, bụi bẩn, có thể sử dụng chúng giống như rau để nấu canh ăn.

Sắc nước uống: áp dụng với lạc tiên khô, thực hiện bằng cách lấy từ 8 – 16 gam rồi đem nấu với nước để uống hàng ngày, có thể thêm cả tâm sen để hiệu quả được nâng cao hơn.

Chữa viêm da, ghẻ, ngứa

Thường được áp dụng với trường hợp bệnh nhẹ hoặc mới khởi phát. Theo đó, bạn hãy lấy một nắm, to nhỏ tùy vùng da cần điều trị. Sau đó, bỏ vào khoảng 1 lít nước, nấu sôi, đun nhỏ lửa để tinh chất được hòa trong nước. Dùng nước này để tắm, ngâm hoặc thấm lên vùng bị bệnh đều rất tốt.

Giúp mát gan, giải nhiệt

Với mục đích này, bạn nên sử dụng phần quả chín, cụ thể là: lấy khoảng 500 gam đem nấu với 1 lít nước và 250 gam đường rồi dùng nước này uống hàng ngày.

Khi khớp bị đau nhức

Nguyên liệu được sử dụng bao gồm: lạc tiên 500 gam, hoa thiên lý 300 gam, mướp đắng 100 gam. Sau đó, mang cả ba loại đi rửa sạch rồi phơi khô. Sau khi chúng đã khô, bạn có thể sao cho vàng lên và hạ thổ trong thời gian 1 tháng.

Sau một tháng, đem chúng đi tán thành bột mịn và để dùng. Cách dùng rất đơn giản, đó là: mỗi lần, lấy 3 thìa cà phê bột cho vào khoảng 100ml nước nóng, khuấy đều và uống.

Trị căng thẳng

Với những người bận rộn, thường xuyên trong tình trạng mệt mỏi, làm việc quá sức, chịu nhiều áp lực, có thể thực hiện bài thuốc này theo cách:

Lấy cây tươi, đem đi phơi cho khô hoặc thực hiện sao vàng hạ thổ.

Khi nấu, có thể cho thêm 250 gam râu ngô, 1/4 thìa muối hạt rồi bỏ vào nồi đất.

Đổ thêm 500ml nước để đun dưới lửa nhỏ. Khi nước cạn đi một nửa thì tắt bếp. Nước này có thể được uống ngày hai lần vào trưa và tối.

Hỗ trợ hạ huyết áp

Trong trường hợp này, bạn nên dùng 0.5 kg lạc tiên cùng với 0.1 kg mướp đắng non, 0.3 kg hoa thiên lý, sau đó mang sao vàng hạ thổ rồi tán hỗn hợp trên thành dạng bột mịn.

Lấy 50 gam đậu xanh đem đi rang chín rồi cũng tán mịn.

Trộn đều hai loại bột này với nhau.

Hàng ngày, khi sử dụng, nên lấy một lượng khoảng 3 thìa cà phê rồi quấy cho tan đều trong nước sôi để uống.

4. Mua cao lạc tiên ở đâu

Hiện nay, Dominoshop.vip đang phân phối các loại cao lạc tiên nguyên chất, chiết xuất từ cây lạc tiên ở vùng Quảng Trị được rất nhiều khách hàng tin dùng. Cao lạc tiên của dominoshop sản xuất tại Nhà máy chứng nhận Quốc Tế ISO – HACP (Quy mô lớn – Sản xuất khép kín  – máy móc hiện đại – đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm) nên quý khách hàng hoàn toàn yên tâm về chất lượng. Để mua cao lạc tiên, quý khách hàng có thể đặt hàng trực tiếp trên website dominoshop.vip hoặc các shop của dominoshop trên các sàn thương mại điện tử.

5. Sử dụng cao lạc tiên chữa bệnh cần lưu ý những gì?

Mặc dù là loại thuốc từ thảo dược song điều này không có nghĩa là bạn có thể thoải mái sử dụng theo ý thích mà cần được bác sĩ, chuyên gia chỉ định.

Cùng với đó, nên cẩn thận trong việc lựa chọn nguyên liệu. Nếu là tự thu hái, cần ngâm rửa thật sạch để loại bỏ sâu bệnh, bụi bẩn. Nếu là đi mua, cần lựa chọn các cơ sở uy tín để hạn chế việc phun thuốc chống mốc, chống thối.

Sau một thời gian sử dụng, nếu sức khỏe không thấy có sự chuyển biến thì cần tới bác sĩ để được điều chỉnh, chỉ định phương pháp khác phù hợp hơn.