Mụn cóc là bệnh da liễu phổ biến sau mụn trứng cá. Theo thống kê, cứ 4 người thì có 3 người bị mụn cóc vào một thời điểm nào đó trong đời. Vậy mụn cóc là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa ra sao?
Mụn cóc là gì?
Mụn cóc là bệnh phổ biến, lành tính, do thượng bì nhiễm Papilloma virus ở người (HPV) qua vết thương hở hoặc vết trầy xước, làm kích thích tăng sinh tế bào nhanh chóng dẫn đến hình thành mụn cóc. Virus HPV này có hơn 100 loại khác nhau, trong đó mụn cóc ở tay, chân thường do nhóm HPV 1,2,4,7,27 hoặc 57 gây ra, mụn cóc sinh dục thường do nhóm HPV 6,11…gây ra. (1)
Vết thương hở và da ẩm là môi trường ưa thích cho vi khuẩn xâm nhập qua da. Các yếu tố miễn dịch tại chỗ và toàn thân gây ảnh hưởng đến sự lây lan. Đặc biệt, những người bệnh có hệ miễn dịch suy giảm (nhất là người nhiễm HIV hoặc ghép thận) có nguy cơ cao phát triển các tổn thương gây khó điều trị.
Mụn cóc có rất nhiều loại khác nhau và thường được đặt tên theo vị trí xuất hiện. Hầu hết, mụn cóc thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, có một số loại mụn cóc thường nhạy cảm như những vùng bề mặt chịu trọng lực (dưới chân) gây đau khi đi lại.
Nguyên nhân gây bệnh mụn cóc
Vi-rút lây lan từ người này sang người khác hoặc từ các bộ phận khác nhau của cơ thể thông qua:
- Tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc.
- Dùng chung các vật dụng vệ sinh cá nhân như khăn tắm, dao cạo râu…
- Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm mụn cóc (mụn cóc sinh dục)
- Cắn móng tay và cạy lớp biểu bì.
- Cạo râu.
Dấu hiệu mụn cóc
Mụn cóc giống như một nốt sần sùi màu da hoặc xám trắng. Hình dạng chúng đôi khi trông giống súp lơ nhiều nhú, có một số loại thì phẳng. Mụn cóc có thể không gây đau, hoặc đau nhiều khi đi lại, tì đè. Ngoài ra còn có những tình trạng khiến người bệnh khó chịu như:
- Chảy máu nhẹ.
- Cảm giác bỏng rát.
- Khó chịu.
- Ngứa hoặc kích ứng bộ phận sinh dục.
Một số loại mụn cóc rất nhỏ nhưng người bệnh vẫn cảm nhận hoặc nhìn thấy chúng. Đôi khi, mụn cóc sẽ tập hợp thành nhóm, có loại rất lớn có hình dạng giống như thân cây. Hầu hết, các mụn cóc bắt đầu dạng khối u nhỏ, mềm và có khi người bệnh không để ý.
Ai có thể bị mụn cóc?
Bệnh mụn cóc xuất hiện ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả nam và nữ. Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ em mắc bệnh cao hơn vì môi trường vui chơi của các bé thường chứa nhiều virus HPV như: chơi đất, cát, cắn móng tay, không mang giày dép,… Những người mắc bệnh tự miễn dịch hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu bao gồm cả người già rất dễ bị nhiễm vi-rút gây mụn cóc.
Phân loại mụn cóc, vị trí ưa thích?
1. Phân loại
Dưới đây là một số loại mụn cóc thường gặp và triệu chứng: (2)
- Mụn cóc thông thường: những khối u có màu đen hoặc xám, sần sùi, cứng, gặp nhiều ở mu bàn tay, ngón tay, vùng da quanh móng tay và bàn chân. Mụn xuất hiện do virus xâm nhập qua các vết xước khi cắn hoặc cắt móng tay.
- Mụn cóc dạng sợi mảnh: có kích thước dài, nhiều nhú, thường gặp ở mặt, quanh miệng, mí mắt, mũi, không gây đau và phát triển nhanh.
- Mụn cóc lòng bàn chân: mụn nhỏ, rộp, sần sùi, có màu tương tự như màu da hoặc đen, nâu, nổi ở gót hoặc lòng bàn chân, gây đau khiến việc đi lại gặp khó khăn. Mụn dễ vỡ do chịu lực ép của chân và mặt nền.
- Mụn cóc phẳng: khối u có kích thước khá nhỏ, khoảng 5mm, nhẵn và phẳng hơn các loại khác. Tuy nhiên, mụn cóc dạng này có tốc độ phát triển và lây lan nhanh sang các vùng da lân cận. Mụn cóc phẳng thường xuất hiện trên mặt trẻ em, vùng râu nam giới và chân của phụ nữ.
- Mụn cóc sinh dục: các nốt mụn nổi ở bộ phận sinh dục, hậu môn. Bệnh lây lan thông qua quan hệ tình dục, tiếp xúc với dịch tiết hoặc vùng da bị nhiễm bệnh. Phụ nữ mang thai có thể lây bệnh cho trẻ sơ sinh khi sinh con.
Các vị trí ưa thích
- Mụn cóc ở tay
- Chân/bàn chân.
- Móng tay/móng chân.
- Mặt.
- Môi, miệng, lưỡi hoặc cổ họng.
- Bộ phận sinh dục (Vùng háng, dương vật, bìu, âm đạo, âm hộ, môi âm đạo gồm môi bé,môi lớn và cổ tử cung.
- Hậu môn.
- Trực tràng.
Lá tía tô có trị mụn cóc được không?
Mụn cóc (hạt cơm, hột cơm) là khối u nhỏ có màu trắng, sần sùi, mọc chủ yếu ở bàn chân hoặc bàn tay. Có trường hợp mụn cóc tự tan trong vài tuần nhưng cũng không ít trường hợp mụn này kéo dài dai dẳng trong vài năm, gây cảm giác cộm, đau đớn.
Nguyên nhân trực tiếp gây mụn cóc là do virus HPV (tuýp 6 và 11) gây ra. Đây cũng là loại virus gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới, sùi mào gà. Tuy nhiên, so với bệnh ung thư cổ tử cung, sùi mào gà thì mụn cóc có mức độ nhẹ, dễ điều trị hơn.
Virus này có thể được lây nhiễm qua con đường quan hệ tình dục không an toàn, từ mẹ sang con là chủ yếu. Các triệu chứng của mụn cóc thường khởi phát sau 1 – 3 ủ bệnh.
Tác dụng chữa mụn cóc của lá tía tô
Theo Đông Y, lá tía tô có vị cay, tính ấm, có tác dụng giải hàn, trừ cảm, giúp ra mồ hôi, chống viêm, kháng khuẩn, tăng cường sức đề kháng. Chính vì đặc tính trên, dân gian đã dùng lá tía tô đắp lên vết thương hoặc uống để mụn cóc se nhỏ lại, giúp da trở nên mịn màng. Bên cạnh đó, một số thành phần vitamin, khoáng chất có giá trị dinh dưỡng cao trong lá tía tô có tác dụng bồi bổ sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, khả năng chống chọi với virus gây bệnh.
Một số nghiên cứu của y học hiện đại về tác dụng trị mụn cóc của lá tía tô cũng cho biết: thành phần Limonene và Perila Aldehyde có trong nguyên liệu có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn, ngăn ngừa và loại bỏ virus HPV ra khỏi cơ thể.
Lá tía tô có chữa khỏi mụn cóc hay không?
Lá tía tô là thảo dược tự nhiên lành tính, an toàn cho sức khỏe và có khả năng trị được nhiều bệnh – bao gồm mụn cóc. Nhiều ý kiến cho biết, đắp lá tía tô lên nốt mụn liên tục trong vài tuần sẽ khiến mụn cóc se lại. Đặc biệt, cần chú ý đắp lên đúng mụn cái (thường sẽ có mụn to ở cái rồi các mụn nhỏ mọc xung quanh). Khi mụn cái mất đi, các mụn con cũng bắt đầu lặn.
Tuy nhiên, tác dụng của các bài thuốc dân gian nói chung và bài thuốc chữa mụn cóc bằng lá tía tô nói riêng đòi hỏi nhiều thời gian phát huy tác dụng hơn thông thường. Hiệu quả điều trị cũng phụ thuộc nhiều vào yếu tố cơ địa, có người đáp ứng bài thuốc nhưng cũng có trường hợp bệnh không thuyên giảm nên bạn cần lưu ý và không quá phụ thuộc vào một cách chữa trị nào.
5 cách trị mụn cóc bằng lá tía tô cực đơn giản tại nhà
Hãy bỏ túi 5 cách dưới đây để sử dụng thường xuyên nhé. Không chỉ đánh tan mụn cơm mà cách dưới đây còn nuôi dưỡng giúp làn da trở nên khỏe mạnh, trắng sáng hơn nhé.
Trị mụn cóc bằng lá tía tô tươi
Cách trị mụn cóc bằng lá tía tô đơn giản nhất mà quý vị có thể áp dụng là sử dụng trực tiếp lá tía tô tươi. Bạn chỉ cần chuẩn bị lá tía tô mà không cần thêm bất kỳ nguyên liệu nào khác.
- Chuẩn bị: Lá tía tô tươi 200 gram
- Thực hiện: Đem lá tía tô rửa sạch, sau đó giã hoặc xay nhuyễn. Vắt lấy nước cốt của lá tía tô tươi và chia thành hai phần. Một phần để uống và một phần để sử dụng bôi trực tiếp lên vùng da bị mụn cóc và để trong 15 phút.
Với phần bã của lá tía tô, bạn có thể sử dụng băng gạc để quấn lên vùng da bị mụn cóc và để qua đêm. Cuối cùng rửa lại bằng nước ấm và tiến hành các bước dưỡng da như thông thường
- Nên thực hiện hàng ngày. Bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt sau 1 – 2 tuần.
Kết hợp lá tía tô cùng nha đam
- Chuẩn bị: Lá tía tô tươi cùng 1 nhánh nha đam
- Thực hiện: Lá tía tô đem rửa sạch với nước, xay nhuyễn và lấy nước, giữ lại phần bã. Nha đam rửa sạch, bỏ vỏ, xay nhuyễn. Trộn hỗn hợp nha đam cùng phần bã lá tía tô.
Sử dụng hỗn hợp đam đắp lên khu vực có mụn cóc về để từ 15 – 20 phút hoặc có thể để qua đêm. Rửa sạch lại vùng da bị mụn cóc đã đắp lá tía tô cùng nha đam bằng nước ấm.