Cao đẳng sâm hay còn được ví như nhân sâm của người nghèo, bởi thành phần trong đẳng sâm có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ tương tự như nhân sâm. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa biết hết được công dụng của loại cây này.

Nguồn gốc tên gọi Đảng sâm là do vị thuốc giống như sâm, sản xuất ở một địa phương gọi là quận Thượng Đảng (Trung Quốc). — *Nguồn gốc tên gọi Đảng sâm là do vị thuốc giống như sâm, sản xuất ở một địa phương gọi là quận Thượng Đảng (Trung Quốc)*

Tên gọi khác: Bạch đảng sâm, Đảng sâm, Lộ đảng sâm, Tây đảng sâm, Điều đảng sâm, Đông đảm sâm, Đẳng sâm bắc

Tên khoa học: Codonopsis pilosula

Họ: Hoa chuông (Campanulaceae)

Đảng sâm là loài thực vật thân cỏ, dây leo quấn và sống nhiều năm. Thân cây có màu tím sẫm, phủ lông nhỏ, thưa nhưng không có lông ở phần ngọn, cây mọc bò trên mặt đất hoặc mọc leo nhờ ở các loài thực vật khác.

*Hoa của cây có màu xanh nhạt hơi pha vàng, quả nhỏ và hạt màu nâu*

Lá có màu xanh hơi vàng, hình trứng tròn và đuôi nhọn, lông nhung được phủ trên bề mặt và mặt dưới có màu xám, mép nguyên không có răng cưa. Hoa mọc ở nách lá, màu xanh nhạt, quả nhỏ có hạt màu nâu.

Bộ phận sử dụng

Rễ của cây.

Phân bố

Loài thực vật này có nguồn gốc từ Trung Quốc, phân bố chủ yếu ở một số tỉnh như Vân Nam, Tứ Xuyên, Cát Lâm, Hồ Bắc, Hà Nam, Thanh Hải, Sơn Tây, Cam Túc, Thiểm Tây, Ninh Hạ, Hắc Long Giang,…

Ngoài ra đẳng sâm cũng đã được trồng ở một số địa phương ở nước ta như Lâm Đồng, Quảng Nam, Kon Tum, Đà Nẵng, Hà Giang, Lạng Sơn, Lai Châu, Lào Cai, Cao Bằng,…

Thu hái và sơ chế

Thu hái chủ yếu vào mùa đông khi cây rụng lá hoặc đợi đến mùa xuân năm sau nhưng cần thu hái trước khi cây ra lộc mới.

Ở Việt Nam, việc thu hoạch củ đảng sâm thường diễn ra từ tháng 11 đến tháng 5. Trong quá trình thu hoạch đẳng sâm, việc đào rễ yêu cầu sự cẩn trọng, cần đảm bảo đào sâu ít nhất 0,7 mét mà không gây tổn thương hoặc trầy xước rễ cây.

Bào chế:

Tiếp theo, sau khi thu hoạch, cần rửa sạch bụi bặm và ủ nước qua đêm, hoặc để cây thấy bốc hơi. Khi cây mềm, có thể bào mỏng thành lớp 1-2 ly, sau đó ngâm trong nước gừng để bớt tính hàn và khỏi nê Tỳ. Sau đó đem sao qua và dùng dần.

Hoặc sau khi thu hái đem phơi âm can, lăn se và để đó dùng dần. Khi dùng lấy dược liệu sao với cám hoặc đất cho vàng.

Bảo quản

Nơi khô ráo và thoáng mát. Cần đậy kín vì dược liệu rất dễ bị mốc và mọt. Có thể sấy diêm sinh định kỳ để chống mốc.

Thành phần hóa học

Dược liệu chứa nhiều thành phần hóa học, bao gồm inulin, glucose, alkaloid, tangshenoside, choline, fructose, sucrose, đường, tinh bột, saponin,…

Vị thuốc đẳng sâm

Tính vị : Vị ngọt, tính bình.

Qui kinh : Qui vào kinh Phế, Tỳ, kinh thù và túc thái âm.

Tác dụng dược lý : Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

Tác dụng chống mệt mỏi và khả năng thích nghi của cơ thể đối với môi trường.

Dịch của dược liệu có tác dụng tăng cường độ co bóp, tăng trương lực và bảo vệ các niêm mạc bị loét ở dạ dày.

Tăng cường độ co bóp của tim, tăng áp và lưu lượng máu cho nội tạng, các chi, não.

Tác dụng giảm số lượng bạch cầu, tăng hồng cầu và đường huyết.

Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, giảm ho, kháng viêm và long đờm.

Làm hưng phấn tử cung, tăng nồng độ cortisone trong huyết tương và kháng lại trực khuẩn lao, trực khuẩn bạch hầu, phó trực khuẩn đại tràng, não mô cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn vàng,…

Theo Đông y:

Tác dụng thanh phế, ích khí, trừ phiền khát, bổ trung, sinh tân chỉ khát và hòa Tỳ Vị.
Chủ trị phế hư, người mệt, khát, thoát giang, tỳ vị hư yếu, ăn ít, khí huyết đều hư. Điều trị bệnh bạch huyết, tụy tạng, thiếu máu mãn tính, lỵ lâu ngày, khí suyễn, nội thương, hư lao, băng huyết, phát sốt,…

Cách dùng và liều dùng : Dược liệu chủ yếu được dùng ở dạng sắc với liều dùng 8 – 20g/ ngày. Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều cơ sở đã chưng cất và chiết suất được cao đảng sâm. Việc này rất tiện cho người dùng trong việc sử dụng và bảo quản.

9 tác dụng của cao đảng sâm

Trong thành phần hóa học của loại thảo mộc được mệnh danh là “nhân sâm” này có chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể. Chúng bao gồm: polyacetylen, phenylpropanoids, alkaloids, glucose, sucrose, choline, scutellarein, sapin,… Cùng với đó, còn có sự hiện diện của tinh dầu, các acid hữu cơ, chất đạm, chất béo, vitamin B1, vitamin B2,…

Liệu bạn đã biết đẳng sâm thật sự có những công dụng nào đối với sức khỏe hay chưa? Để trả lời cho thắc mắc đó chính là các tác dụng có thể đề cập đến như sau:

Bổ phổi, giảm ho

Nhờ vào tác dụng nhuận phế hóa đờm, nước sắc đảng sâm thường được dùng cho những bệnh nhân hen phế quản hoặc các bệnh lý mãn tính về đường hô hấp như lao, giãn phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính,…

Đảng sâm giúp giảm ho, giảm khó thở, long đàm và nhất là làm dịu cơn hen suyễn do ức chế bài tiết các chất nội sinh gây co thắt phế quản.

Tăng lượng sữa

Đối với phụ nữ sau sinh, việc kết hợp đảng sâm với đinh lăng và cam thảo là một bài thuốc mang lại hiệu quả cao trong việc tăng cường và đảm bảo nguồn sữa mẹ, đồng thời giúp điều hòa kinh nguyệt sau sinh.

Qua đó giúp trẻ nhanh phát triển nhờ vào nguồn sữa mẹ dồi dào, giàu dưỡng chất phù hợp với đặc điểm sinh lý của trẻ.

Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Các sản phẩm có nguồn gốc từ đảng sâm có tác dụng hạ đường huyết, thường được dùng để kết hợp điều trị ở bệnh nhân tiểu đường. Do đó mà có thể giảm được các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, đảng sâm còn có đặc tính kháng viêm nhờ vào thành phần saponin. Hoạt chất này làm ngăn ngừa quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn, từ đó chống lại các phản ứng viêm.

Bảo vệ gan

Sử dụng các chiết xuất từ đảng sâm có tác dụng bảo vệ gan, phục hồi chức năng gan ở những bệnh nhân bị viêm gan do rượu, giúp người bệnh hạn chế được nguy cơ dẫn đến bệnh gan mạn tính, nâng cao đời sống người bệnh.

Tăng cường trí não

Đảng sâm khi kết hợp với bạch quả giúp tăng cường trí nhớ giúp tinh thần minh mẫn, tăng cường chức năng não bộ, từ đó khiến hiệu quả học tập và công việc được cải thiện hơn so với chỉ sử dụng bạch quả.

Do có tác dụng hỗ trợ tuần hoàn máu não mà đảng sâm rất phù hợp cho người lớn tuổi, người thường xuyên làm việc và học tập kéo dài, gặp nhiều căng thẳng.

Làm đẹp da và tóc

Đảng sâm có tác dụng bổ máu, kích thích tăng sinh tế bào hồng cầu, cải thiện nồng độ huyết sắc tố, giãn mạch máu và điều hòa huyết áp. Nhờ vậy giúp điều trị tình trạng thiếu máu, xanh xao,…từ đó đem lại làn da hồng hào, tươi sáng hơn.

Bên cạnh đó, đảng sâm còn là nguồn chất chống oxy hóa dồi dào giúp làn da luôn mịn màng, giảm nếp nhăn và giúp mái tóc trở nên chắc khỏe, không dễ gãy rụng.

Giảm tình trạng mệt mỏi

Một cốc trà đảng sâm là sự lựa chọn hợp lý để giảm bớt tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, giúp hạn chế được những cơn đau đầu, uể oải và cân bằng lại các chức năng sống của cơ thể.

Đảng sâm còn được biết đến như một thảo dược quý giúp cải thiện chứng trầm cảm và rối loạn lo âu, khiến tinh thần trở nên thoải mái và vui vẻ.

Củng cố hệ miễn dịch

Đảng sâm là một bài thuốc góp phần tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể nhờ vào tác dụng gia tăng số lượng bạch cầu và kháng thể, từ đó giúp cơ thể chống lại vi sinh vật và các yếu tố gây bệnh cho cơ thể.

Ngoài ra, đảng sâm còn kích thích cơ thể sản xuất nhiều interferon giúp chống lại virus hiệu quả. Người thường xuyên sử dụng đảng sâm luôn có cơ thể khỏe mạnh và hệ miễn dịch tốt hơn.

Hỗ trợ tiêu hóa

Trong thành phần của đảng sâm chứa nhiều hoạt chất quý giá như insulin, glucose, alkaloid, xylose, saponin cùng nhiều acid hữu cơ khác giúp mang lại nhiều lợi ích cho đường tiêu hóa.

Những thành phần dược tính này sẽ bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi những yếu tố gây phá hủy đường tiêu hóa, ngăn chặn sự hình thành viêm loét dạ dày – tá tràng. Đồng thời sử dụng đảng sâm còn giúp ngăn ngừa được tiêu chảy và nôn mửa.

Liều lượng và cách dùng đảng sâm

Ngày dùng từ 9 – 30g, dạng thuốc sắc, thuốc hoàn hay bột.

Một số cách dùng của đảng sâm như:

Súp đảng sâm: đảng sâm được thêm chung với các loại rau củ vào hầm với thịt và xương để nấu súp như một món ăn bồi bổ cho sức khỏe.

Đảng sâm ngâm rượu: cho khoảng 1kg đảng sâm đã rửa sạch ngâm cùng với 1 lít rượu gạo. Đậy kín bình và ủ trong khoảng 3 tháng là có thể dùng được.

Cao đảng sâm hòa nước ấm: dùng một muỗng cà phê cao đảng sâm hòa với một cốc nước ấm. Ngày uống 3 cốc.

Một số điều nên biết khi sử dụng đẳng sâm

Quá trình sử dụng đẳng sâm bạn nên biết thêm một số thông tin cần thiết sau đây.

Ai nên sử dụng cao đẳng sâm?

Theo đó, đây là một loại dược liệu phù hợp với nhiều người như:

Những người vừa mới khỏi ốm, cơ thể cần được bồi bổ.
Người có hệ tiêu hoá gặp tình trạng bất ổn, khả năng kém trong việc hấp thụ các dưỡng chất.
Người bị kém ăn, chán ăn, không còn cảm giác ngon miệng khi ăn.
Người có chất lượng giấc ngủ kém, bị mất ngủ thường xuyên.
Người hay phải đối mặt với tình trạng căng thẳng, lo âu, áp lực.
Người có mong muốn được bồi bổ sức khỏe, cải thiện và nâng cao chức năng tuần hoàn.

Lưu ý khi sử dụng cao đẳng sâm

Song song với đó, nhằm mục đích tránh phải đối mặt với các tác dụng phụ không mong đợi và thật sự đạt hiệu quả cao nhất khi dùng đẳng sâm, bạn cần lưu ý:

Trước tiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Đồng thời, quá trình sử dụng nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, cần ngưng lại và tiến hành đến cơ thể y tế ngay để được kiểm tra, chẩn đoán.
Bà bầu hoặc mẹ đang cho con bú không nên tự ý sử dụng loại dược liệu này.
Đảm bảo chọn mua dược liệu ở các cơ sở uy tín, đảm bảo về chất lượng và có nguồn gốc rõ ràng.
Sử dụng đúng liều lượng đã được bác sĩ chỉ định, không được có tình trạng lạm dụng. (Liều dùng khuyến cáo là khoảng từ 9g đến 12g sắc uống. Không nên dùng quá 63g.).
Sử dụng đúng liều lượng dược liệu đã được bác sĩ kê đơn
Sử dụng đúng liều lượng dược liệu đã được bác sĩ kê đơn
Hạn chế dùng chung với cây lê lô hoặc với các vị thuốc thuộc họ hắc.
Kiên trì sử dụng từ từ mới đem lại hiệu quả.
Cần kết hợp sử dụng thuốc cùng với việc thực hiện một chế độ ăn uống, luyện tập và nghỉ ngơi đảm bảo khoa học, hợp lý.

Có thể thấy, đẳng sâm là một loại dược liệu sở hữu nhiều công dụng tuyệt vời. Tuy vậy, việc sử dụng nó trong điều trị bệnh cần ghi nhớ rằng không được dùng một cách tùy tiện khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, lưu ý một số điều nên biết khác để đảm bảo hiệu quả cũng như hạn chế các tác động mang tính tiêu cực lên sức khỏe, khiến tình trạng bệnh của bản thân trở nên trầm trọng hơn.

Nội dung đang cập nhật...

Cao đảng sâm

Mô tả dược liệu

Đặc điểm thực vật